Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

confectus coctusque cibus C

  • 1 coquo

    coxī, coctum, ere
    1) варить, стряпать, готовить (cibum Vr, Sl — ср. 3.; cenam Pl, Nep); кипятить ( medicamenta L); печь, жарить (panem Vr, PM; porcus coctus Pt)
    4) обжигать (calcem Cato, Vtr; laterculos Cato)
    5) плавить, сплавлять ( aurum cum plumbo PM)
    7) делать мягким, спелым, ускорять вызревание (sol coquit uvas Vr; poma cocta et matura C)
    8) замышлять, обдумывать (bellum, consilia secreto L)
    9) мучить, тревожить (cura, quae te coquit Enn)
    10) жечь, пытать огнём Lact

    Латинско-русский словарь > coquo

  • 2 Переварить

    (cibum) digerere, conficere; concoquere; coquere (confectus coctusque cibus); terere (cibum in ventre);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Переварить

  • 3 conficio

    cōn-ficio, fēci, fectum, ere (con u. facio), zusammenmachen, d.i. I) = fertig machen, zustande bringen, 1) durch körperliche od. geistige Tätigkeit, a) anfertigen, verfertigen, anlegen, herstellen, vollenden, ausführen, ausfertigen, durchführen, vollziehen, α) übh.: pallium, Plaut.: chartam (Papier), Hadrian. imp. b. Vopisc.: anulum, pallium, soccos suā manu, Cic. – c. dialogos, Cic.: litteras, Cic.: orationes, Nep.: partem orationis perpolire et c., Cic.: c. novissimum imperfectum (commentarium), fertig machen, Hirt. b. G.: librum Graece od. Graeco sermone, Nep.: tabulas litteris Graecis, Caes.: tabulas (das Hausbuch), anlegen, führen, Cic.: u. so diligenter tabulas (Ggstz. neglegenter adversaria scribere), Cic.: rationes, die R. anfertigen, aufstellen, Cic.: senatus consultum, Lampr. – c. aegre delectum, Liv.: ludos, Cic.: rem divinam, Nep.: ad penates hostis sui nuptiale sacrum, Liv.: sacra, Cic.: sacra Orphica Dionyso, Cic.: sacra per mulieres ac virgines confici, Cic.: c. iusta funera, Caes.: legitima quaedam, Nep. – caedem, vollführen, verüben, Nep.: u. so tantum facinus per alqm, Cic. – bellum, Cic.: proelium, Sall. – eo autem omni sermone confecto, Cic.: reliquo sermone confecto, Caes. – quoniam (res) vi manuque confecta est, Cic.: quibus od. his rebus confectis, Sall., Caes. u.a.: omnibus enim rebus magnā curā, multā operā et labore confectis, Cic.: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes.: id, quod ipsi diebus XX aegerrime confecerant, ut flumen transirent, Caes. – β) als t. t. der Geschäftsspr. = ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt, einen Vertrag usw. abtun, abmachen, abschließen, ins reine bringen, zustande bringen, vollziehen, ista confice, Cic.: c. negotium, Caes.: negotium ex sententia, Cic.: totum negotium per alqm, Cic.: mandata, Cic.: legationem et mandata, Cic.: legationis officium, Caes.: munus susceptum, munus annuum, Cic.: iurisdictionem, Cic.: rem sine pugna et sine vulnere, Caes.: de Acutiliano negotio quod mihi mandaras ut primum a tuo digressu Romam veni confeceram, Cic. – c. nuptias, Ter.: pacem in suas leges, Ter.: pactiones, Cic.: pretium, den Pr. bestimmen, Cic. – u. absol. (ohne Ang. was?), c. cum alqo, mit jmd. abschließen, das Geschäft abmachen, cum coheredibus, sich auseinandersetzen, Cic. ep. 7, 2, 1: so auch c. cum alqo de columnis, Cic. ad Att. 12, 19, 1. – b) einen Gang, Lauf, einen Weg, eine Strecke usw. vollenden, zurücklegen, α) im Raume, ambulationem in Academia, Cic. – cursum (u. im Bilde cursum vitae), Cic.: cursus annuos (v. der Sonne), Cic.: hinc Scyrum inde Delum, utroque citius quam vellemus, cursum confecimus, Cic.: XXX fere diebus cursum suum (v. Gestirn Saturn), Cic. – c. iter ex sententia, Cic.: iter anno vertente, Nep.: celeriter VIII milium iter, Caes.: a Massilia Gesoriacum usque pedestri itinere confecto, Suet.: c. breviora itinera equo, Curt.: tertiam partem itineris, Nep.: longam aliquam viam, Cic.: celeritate incredibili longissimas vias, Suet. – vario sermone sex illa a Dipylo stadia, Cic.: immensum spatiis aequor, Verg.: incredibili celeritate magnum spatium paucis diebus, Caes.: dimidium spatium (verst. itineris), Nep.: disparibus temporibus eadem spatia (v. den Sternen), Cic.: eundem XII signorum orbem annis XII (v. Gestirn Jupiter), Cic. – β) in der Zeit, annos LX confecisse, Cic.: prope centum confecisse annos, Cic.: extremum vitae diem morte, Cic. de fin. 3, 76: reliquam noctis partem ibi, vollends zubringen, Caes. – u. im Passiv, confici = zu Ende gehen, vorüber (vorbei) od. um sein, v. Zeitläufen, sic annuum tempus confici, Cic.: biennio iam confecto, Cic.: iam prope hieme confectā, Caes.: nondum hieme confectā, Caes.: confectā brumā, Col.: primā confectā vigiliā, Caes.: ante primam confectam vigiliam, Caes.: confectis aestivis, Cic.: illic solstitium, hic bruma conficitur, Sen.: vergiliarum signo confecto, nach dem Untergange des Siebengestirns, Auct. b. Afr.: u. so sidus confectum, das untergegangene, Plin.

    2) durch Veranstaltungen aller Art zusammenbringen, zuwege bringen, a) aufbringen, auftreiben, verschaffen, pauxillulum nummorum, Ter.: pecuniam, innumerabilem pecuniam, Cic.: quantam pecuniam non solum numeratam, verum etiam huiuscemodi in rebus positam conficeret, Cic.: unde eam pecuniam confici posse, nisi tributo populo indicto? Liv.: permagnam ex illa re pecuniam confici posse, Cic.: ex his urbibus quinque et viginti talenta se confecturum, Liv.: frumentum, Liv. – hortos, alci hortos (durch Kauf), Cic.: alci bibliothecam, Cic. – alci virginem, Ter.: obsides, Hirt. b. G.: serpentium magnam multitudinem, Nep. – als milit. t. t., Bewaffnete durch Aushebung, Aufgebot usw. zusammen-, aufbringen, auf die Beine bringen, reliquas legiones, quas ex novo delectu confecerat, Caes.: c. regum et tetrarcharum copiis immanem exercitum, Vell.: intentissimā conquisitione ad triginta milia peditum, Liv.: hos posse conficere armata milia centum, Caes.: c. exercitus maximos, Cic.: circiter CCC equites, Caes. – als publiz. t. t., jmd. (= jmds. Stimme) jmdm. od. sich verschaffen, tribum suam necessariis suis, Cic.: centurias, Cic. – b) bewirken, α) Zustände usw. aller Art bewirken, auswirken, erzeugen, alci reditum, Cic.: alci aliquid mali, Ter.: motus animorum, Cic.: alci sollicitudines, Ter.: bene loquendi famam (v. Eigenschaften), Cic. – absol., sunt aliae (causae), quae ipsae conficiunt (unmittelbar wirken); aliae quae vim aliquam ad conficiendum afferunt, Cic. part. or. 93. – β) m. dopp. Acc. = so u. so stimmen, auditorem benevolum, attentum, docilem, Cic. de inv. 1, 20: animum auditoris mitem et misericordem, ibid. 1, 106. – γ) als philos. t. t., durch Schlußfolgerung usw. bewirken = dartun, gew. m. Ang. woraus? durch ex u. Abl., conclusio est, quae brevi argumentatione ex iis, quae ante dicta sunt aut facta, conficit quod necessario consequatur, Cornif. rhet.: ex eo, quod sibi dederat quicum disputabat, conficere malebat, Cic. – im Passiv, conficitur alqd, es wird etw. dargetan, erschlossen, es ergibt sich etw., es folgt etw., ita aut ex contrario conficiatur sententia, hoc modo, Cic.: ex quo conficitur, ut etc., Cic.: cum autem, his concessis, complexio ex his non conficitur, nicht folgerecht gebildet wird, Cic.: irrefutabiliter confectum est, m. folg. Acc. u. Infin., Iulian. b. Augustin. op. imperf. c. Iul. 2, 57 in.

    II) gleichs. zusammenarbeiten, I) durch Zubereitung, zubereiten, verarbeiten, Ceres (invenit) molere et conficere (sc. frumentum) das Mahlen und Backen, Plin. 7, 191: sinapis confecta, Edict. Diocl. 1, 35: pellis confecta, gegerbtes Leder (Ggstz. infecta), ibid. 8. no. 18. 20. 22: pili ad funem confecti, zu Stricken gedreht, ibid. 11, 3: hibiscum in mellis crassitudinem confectum, Cael. Aur. chron. 5, 1, 12.

    2) durch Zerstückelung u. durch Verbrauch übh.: a) durch Zerstückelung übh.: ligna ad fornacem, spalten, Cato: molere et c. frumenta, Plin.: molarum et conficiendi frumenti labor, Col. – b) durch Kauen oder Verdauen, verarbeiten, α) durch Kauen, v. den Zähnen, zerkauen, zermalmen, escas, Cic.: cibum, Liv. – v. kauenden Tieren, boves in conficiendo cibo lenti, Col. – u. übh. verarbeiten = verzehren, prandium, Plaut.: plures iam pavones confeci, quam tu pullos columbinos (scherzh.), Cic.: fortius iusta cibariorum (v. Tieren), Col.: ibes maximam vim serpentium conficiunt, Cic. – β) durch Verdauen, zersetzen, verdauen, von den Verdauungswerkzeugen, alvus cibos non conficit, Plin.: cibus confectus coctusque, Cic.: confectus et consumptus cibus, Cic.: spiritu omnia cocta et confecta in reliquum corpus dividuntur, Cic. – v. dem verdauenden Geschöpfe, omnia dentibus frangentes protinusque devorata conficientes ventre, Plin. – im Bilde, lectio non cruda, sed multā iteratione mollita et velut confecta, Quint. – c) durch Verbrauch usw. klein machen, α) v. Pers., vertun = verbrauchen, donec utriusque (vini et myrtei) terni cyathi conficiantur, Cels. – bes. Vermögen, argentum alcis, Ter.: patrimonium suum, Cic.: ornamenta equestris ordinis, Cic.: suam rem non minus strenue quam publicam, Cic. – β) von lebl. Subjj., denen verzehrende Kraft beigelegt wird, vertilgen, verzehren, conficiunt ignes silvas, Lucr.: confici igni, frigore, Lucr. – v. Abstr., nihil est enim opere et manu factum, quod non aliquando conficiat et consumat vetustas, Cic.: quae vetustas est, quae rem divinam conficere possit, Cic.

    2) durch Erlegung od. Überwindung niedermachen, a) durch Erlegung einzelne leb. Wesen niederhauen, niederstoßen, umbringen, jmdm. den Garaus machen, Tiere erlegen, alterum Curiatium, Liv.: saucium, Liv.: leones, Sen.: feras, Suet.: eam bestiam, Val. Max.: confice, mache mir vollends den Garaus, Hor.: haec sica nuper ad regiam me paene confecit, Cic. – m. Ang. womit? wodurch? durch Abl., duodecim propugnatores totidem sagittarum ictibus, Suet.: alqm triginta vulneribus, Suet.: alqm incendio, Nep. – im Bilde, c. alqm omnibus notis ignominiisque, Liv.: superiore ex loco confici et concidi ab alqo (mit Anspielung auf das Erlegen der wilden Tiere), Cic. – b) durch Überwindung ein Heer, ein Volk, eine Provinz gleichs. niederwerfen = aufreiben, zu Paaren treiben, gänzlich unterwerfen, unterjochen, duos hostium exercitus haud minus pernicioso quam pertinaci certamine (v. Glück), Liv.: Athenienses, Nep.: provinciam, Cic.: Britanniam, Cic.

    3) durch allmähliches Schwächen gleichs. fertig machen, erschöpfen, aufreiben, a) körperlich od. gemütlich, bei Ang. wodurch? m. Abl., cum meus me maeror cotidianus lacerat et conficit, Cic.: vitae cupiditas, quae me conficit angoribus, Cic.: nos in foro, in amicorum negotiis res ipsa ante confecit, quam etc., Cic.: maerore se conficiens, Cic. – Dft im Passiv, confici alqā re, aufgerieben werden, sich aufreiben, fast vergehen vor usw., macie (v. Körper), Plin.: fame, frigore, Cic.: siti, Sall.: lacrimis, Cic.: angoribus, curis, Cic.: desiderio alcis rei incendi et c., Cic.: frustra maerore c., sich verg. abgrämen, Cic.: c. dolore, Cic. – u. prägn. conficior m. folg. Akk. u. Jnfin. = ich vergehe fast vor Schmerz, venisse tempus, cum etc., Cic. ad Att. 10, 18, 3. – u. Partiz. Perf. confectus, erschöpft, ganz geschwächt, teils mit Ang. wodurch? durch Abl., mulier aegra et corpore et animo c. (durch = an K. u. G.), Cic. – c. cum corporis morbo tum animi dolore, Cic.: macie et squalore, Cic.: fame, frigore, inopiā omnium rerum, Cic.: siti inopiāque, Auct. b. Afr.: opere, vigiliis, vulneribus, Liv.: multis gravibusque vulneribus, Caes. – cruciatu maximorum dolorum, Cic.: aetate, Caes.: senectute, Cic. – u. im Bilde, civitas senio confecta, altersschwacher, Cic. – c. maerore, Cic.: curis, Iustin.: luctu confectum tabescere, Cic. – v. Tieren, macie confectus lupus, ganz abgemagerter (Ggstz. perpastus canis), Phaedr. – teils absol., confectus et saucius gladiator, Cic.: c. filius, Cic.: fessi confectique, Liv. – b) politisch erschöpfen, in seiner Eristenz gefährden, aufreiben, zugrunde richten, praevalentis populi vires se ipsae conficiunt, Liv.: quae (accusandi rabies) omni civili bello gravius togatam civitatem confecit, setzte schwerer zu als usw., Sen.: quid affert, ut tanta civitas, si cadet, a viro tamen confecta videatur? Cic. – / Passiv auch confio, w. s.

    lateinisch-deutsches > conficio

  • 4 conficio

    cōn-ficio, fēci, fectum, ere (con u. facio), zusammenmachen, d.i. I) = fertig machen, zustande bringen, 1) durch körperliche od. geistige Tätigkeit, a) anfertigen, verfertigen, anlegen, herstellen, vollenden, ausführen, ausfertigen, durchführen, vollziehen, α) übh.: pallium, Plaut.: chartam (Papier), Hadrian. imp. b. Vopisc.: anulum, pallium, soccos suā manu, Cic. – c. dialogos, Cic.: litteras, Cic.: orationes, Nep.: partem orationis perpolire et c., Cic.: c. novissimum imperfectum (commentarium), fertig machen, Hirt. b. G.: librum Graece od. Graeco sermone, Nep.: tabulas litteris Graecis, Caes.: tabulas (das Hausbuch), anlegen, führen, Cic.: u. so diligenter tabulas (Ggstz. neglegenter adversaria scribere), Cic.: rationes, die R. anfertigen, aufstellen, Cic.: senatus consultum, Lampr. – c. aegre delectum, Liv.: ludos, Cic.: rem divinam, Nep.: ad penates hostis sui nuptiale sacrum, Liv.: sacra, Cic.: sacra Orphica Dionyso, Cic.: sacra per mulieres ac virgines confici, Cic.: c. iusta funera, Caes.: legitima quaedam, Nep. – caedem, vollführen, verüben, Nep.: u. so tantum facinus per alqm, Cic. – bellum, Cic.: proelium, Sall. – eo autem omni sermone confecto, Cic.: reliquo sermone confecto, Caes. – quoniam (res) vi manuque confecta est, Cic.: quibus od. his rebus confectis, Sall., Caes. u.a.: omnibus enim rebus magnā curā, multā operā et labore confec-
    ————
    tis, Cic.: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes.: id, quod ipsi diebus XX aegerrime confecerant, ut flumen transirent, Caes. – β) als t. t. der Geschäftsspr. = ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt, einen Vertrag usw. abtun, abmachen, abschließen, ins reine bringen, zustande bringen, vollziehen, ista confice, Cic.: c. negotium, Caes.: negotium ex sententia, Cic.: totum negotium per alqm, Cic.: mandata, Cic.: legationem et mandata, Cic.: legationis officium, Caes.: munus susceptum, munus annuum, Cic.: iurisdictionem, Cic.: rem sine pugna et sine vulnere, Caes.: de Acutiliano negotio quod mihi mandaras ut primum a tuo digressu Romam veni confeceram, Cic. – c. nuptias, Ter.: pacem in suas leges, Ter.: pactiones, Cic.: pretium, den Pr. bestimmen, Cic. – u. absol. (ohne Ang. was?), c. cum alqo, mit jmd. abschließen, das Geschäft abmachen, cum coheredibus, sich auseinandersetzen, Cic. ep. 7, 2, 1: so auch c. cum alqo de columnis, Cic. ad Att. 12, 19, 1. – b) einen Gang, Lauf, einen Weg, eine Strecke usw. vollenden, zurücklegen, α) im Raume, ambulationem in Academia, Cic. – cursum (u. im Bilde cursum vitae), Cic.: cursus annuos (v. der Sonne), Cic.: hinc Scyrum inde Delum, utroque citius quam vellemus, cursum confecimus, Cic.: XXX fere diebus cursum suum (v. Gestirn Saturn), Cic. – c. iter ex sententia, Cic.: iter anno vertente, Nep.: celeriter VIII mi-
    ————
    lium iter, Caes.: a Massilia Gesoriacum usque pedestri itinere confecto, Suet.: c. breviora itinera equo, Curt.: tertiam partem itineris, Nep.: longam aliquam viam, Cic.: celeritate incredibili longissimas vias, Suet. – vario sermone sex illa a Dipylo stadia, Cic.: immensum spatiis aequor, Verg.: incredibili celeritate magnum spatium paucis diebus, Caes.: dimidium spatium (verst. itineris), Nep.: disparibus temporibus eadem spatia (v. den Sternen), Cic.: eundem XII signorum orbem annis XII (v. Gestirn Jupiter), Cic. – β) in der Zeit, annos LX confecisse, Cic.: prope centum confecisse annos, Cic.: extremum vitae diem morte, Cic. de fin. 3, 76: reliquam noctis partem ibi, vollends zubringen, Caes. – u. im Passiv, confici = zu Ende gehen, vorüber (vorbei) od. um sein, v. Zeitläufen, sic annuum tempus confici, Cic.: biennio iam confecto, Cic.: iam prope hieme confectā, Caes.: nondum hieme confectā, Caes.: confectā brumā, Col.: primā confectā vigiliā, Caes.: ante primam confectam vigiliam, Caes.: confectis aestivis, Cic.: illic solstitium, hic bruma conficitur, Sen.: vergiliarum signo confecto, nach dem Untergange des Siebengestirns, Auct. b. Afr.: u. so sidus confectum, das untergegangene, Plin.
    2) durch Veranstaltungen aller Art zusammenbringen, zuwege bringen, a) aufbringen, auftreiben, verschaffen, pauxillulum nummorum, Ter.: pe-
    ————
    cuniam, innumerabilem pecuniam, Cic.: quantam pecuniam non solum numeratam, verum etiam huiuscemodi in rebus positam conficeret, Cic.: unde eam pecuniam confici posse, nisi tributo populo indicto? Liv.: permagnam ex illa re pecuniam confici posse, Cic.: ex his urbibus quinque et viginti talenta se confecturum, Liv.: frumentum, Liv. – hortos, alci hortos (durch Kauf), Cic.: alci bibliothecam, Cic. – alci virginem, Ter.: obsides, Hirt. b. G.: serpentium magnam multitudinem, Nep. – als milit. t. t., Bewaffnete durch Aushebung, Aufgebot usw. zusammen-, aufbringen, auf die Beine bringen, reliquas legiones, quas ex novo delectu confecerat, Caes.: c. regum et tetrarcharum copiis immanem exercitum, Vell.: intentissimā conquisitione ad triginta milia peditum, Liv.: hos posse conficere armata milia centum, Caes.: c. exercitus maximos, Cic.: circiter CCC equites, Caes. – als publiz. t. t., jmd. (= jmds. Stimme) jmdm. od. sich verschaffen, tribum suam necessariis suis, Cic.: centurias, Cic. – b) bewirken, α) Zustände usw. aller Art bewirken, auswirken, erzeugen, alci reditum, Cic.: alci aliquid mali, Ter.: motus animorum, Cic.: alci sollicitudines, Ter.: bene loquendi famam (v. Eigenschaften), Cic. – absol., sunt aliae (causae), quae ipsae conficiunt (unmittelbar wirken); aliae quae vim aliquam ad conficiendum afferunt, Cic. part. or. 93. – β) m. dopp. Acc. = so u. so stimmen, audi-
    ————
    torem benevolum, attentum, docilem, Cic. de inv. 1, 20: animum auditoris mitem et misericordem, ibid. 1, 106. – γ) als philos. t. t., durch Schlußfolgerung usw. bewirken = dartun, gew. m. Ang. woraus? durch ex u. Abl., conclusio est, quae brevi argumentatione ex iis, quae ante dicta sunt aut facta, conficit quod necessario consequatur, Cornif. rhet.: ex eo, quod sibi dederat quicum disputabat, conficere malebat, Cic. – im Passiv, conficitur alqd, es wird etw. dargetan, erschlossen, es ergibt sich etw., es folgt etw., ita aut ex contrario conficiatur sententia, hoc modo, Cic.: ex quo conficitur, ut etc., Cic.: cum autem, his concessis, complexio ex his non conficitur, nicht folgerecht gebildet wird, Cic.: irrefutabiliter confectum est, m. folg. Acc. u. Infin., Iulian. b. Augustin. op. imperf. c. Iul. 2, 57 in.
    II) gleichs. zusammenarbeiten, I) durch Zubereitung, zubereiten, verarbeiten, Ceres (invenit) molere et conficere (sc. frumentum) das Mahlen und Backen, Plin. 7, 191: sinapis confecta, Edict. Diocl. 1, 35: pellis confecta, gegerbtes Leder (Ggstz. infecta), ibid. 8. no. 18. 20. 22: pili ad funem confecti, zu Stricken gedreht, ibid. 11, 3: hibiscum in mellis crassitudinem confectum, Cael. Aur. chron. 5, 1, 12.
    2) durch Zerstückelung u. durch Verbrauch übh.: a) durch Zerstückelung übh.: ligna ad fornacem, spalten, Cato: molere et c. frumenta, Plin.: molarum
    ————
    et conficiendi frumenti labor, Col. – b) durch Kauen oder Verdauen, verarbeiten, α) durch Kauen, v. den Zähnen, zerkauen, zermalmen, escas, Cic.: cibum, Liv. – v. kauenden Tieren, boves in conficiendo cibo lenti, Col. – u. übh. verarbeiten = verzehren, prandium, Plaut.: plures iam pavones confeci, quam tu pullos columbinos (scherzh.), Cic.: fortius iusta cibariorum (v. Tieren), Col.: ibes maximam vim serpentium conficiunt, Cic. – β) durch Verdauen, zersetzen, verdauen, von den Verdauungswerkzeugen, alvus cibos non conficit, Plin.: cibus confectus coctusque, Cic.: confectus et consumptus cibus, Cic.: spiritu omnia cocta et confecta in reliquum corpus dividuntur, Cic. – v. dem verdauenden Geschöpfe, omnia dentibus frangentes protinusque devorata conficientes ventre, Plin. – im Bilde, lectio non cruda, sed multā iteratione mollita et velut confecta, Quint. – c) durch Verbrauch usw. klein machen, α) v. Pers., vertun = verbrauchen, donec utriusque (vini et myrtei) terni cyathi conficiantur, Cels. – bes. Vermögen, argentum alcis, Ter.: patrimonium suum, Cic.: ornamenta equestris ordinis, Cic.: suam rem non minus strenue quam publicam, Cic. – β) von lebl. Subjj., denen verzehrende Kraft beigelegt wird, vertilgen, verzehren, conficiunt ignes silvas, Lucr.: confici igni, frigore, Lucr. – v. Abstr., nihil est enim opere et manu factum, quod non aliquando conficiat et consumat vetustas,
    ————
    Cic.: quae vetustas est, quae rem divinam conficere possit, Cic.
    2) durch Erlegung od. Überwindung niedermachen, a) durch Erlegung einzelne leb. Wesen niederhauen, niederstoßen, umbringen, jmdm. den Garaus machen, Tiere erlegen, alterum Curiatium, Liv.: saucium, Liv.: leones, Sen.: feras, Suet.: eam bestiam, Val. Max.: confice, mache mir vollends den Garaus, Hor.: haec sica nuper ad regiam me paene confecit, Cic. – m. Ang. womit? wodurch? durch Abl., duodecim propugnatores totidem sagittarum ictibus, Suet.: alqm triginta vulneribus, Suet.: alqm incendio, Nep. – im Bilde, c. alqm omnibus notis ignominiisque, Liv.: superiore ex loco confici et concidi ab alqo (mit Anspielung auf das Erlegen der wilden Tiere), Cic. – b) durch Überwindung ein Heer, ein Volk, eine Provinz gleichs. niederwerfen = aufreiben, zu Paaren treiben, gänzlich unterwerfen, unterjochen, duos hostium exercitus haud minus pernicioso quam pertinaci certamine (v. Glück), Liv.: Athenienses, Nep.: provinciam, Cic.: Britanniam, Cic.
    3) durch allmähliches Schwächen gleichs. fertig machen, erschöpfen, aufreiben, a) körperlich od. gemütlich, bei Ang. wodurch? m. Abl., cum meus me maeror cotidianus lacerat et conficit, Cic.: vitae cupiditas, quae me conficit angoribus, Cic.: nos in foro, in amicorum negotiis res ipsa ante confecit, quam etc.,
    ————
    Cic.: maerore se conficiens, Cic. – Dft im Passiv, confici alqā re, aufgerieben werden, sich aufreiben, fast vergehen vor usw., macie (v. Körper), Plin.: fame, frigore, Cic.: siti, Sall.: lacrimis, Cic.: angoribus, curis, Cic.: desiderio alcis rei incendi et c., Cic.: frustra maerore c., sich verg. abgrämen, Cic.: c. dolore, Cic. – u. prägn. conficior m. folg. Akk. u. Jnfin. = ich vergehe fast vor Schmerz, venisse tempus, cum etc., Cic. ad Att. 10, 18, 3. – u. Partiz. Perf. confectus, erschöpft, ganz geschwächt, teils mit Ang. wodurch? durch Abl., mulier aegra et corpore et animo c. (durch = an K. u. G.), Cic. – c. cum corporis morbo tum animi dolore, Cic.: macie et squalore, Cic.: fame, frigore, inopiā omnium rerum, Cic.: siti inopiāque, Auct. b. Afr.: opere, vigiliis, vulneribus, Liv.: multis gravibusque vulneribus, Caes. – cruciatu maximorum dolorum, Cic.: aetate, Caes.: senectute, Cic. – u. im Bilde, civitas senio confecta, altersschwacher, Cic. – c. maerore, Cic.: curis, Iustin.: luctu confectum tabescere, Cic. – v. Tieren, macie confectus lupus, ganz abgemagerter (Ggstz. perpastus canis), Phaedr. – teils absol., confectus et saucius gladiator, Cic.: c. filius, Cic.: fessi confectique, Liv. – b) politisch erschöpfen, in seiner Eristenz gefährden, aufreiben, zugrunde richten, praevalentis populi vires se ipsae conficiunt, Liv.: quae (accusandi rabies) omni civili bello gravius togatam civitatem
    ————
    confecit, setzte schwerer zu als usw., Sen.: quid affert, ut tanta civitas, si cadet, a viro tamen confecta videatur? Cic. – Passiv auch confio, w. s.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conficio

  • 5 coquō

        coquō coxī, coctus, ere    [COC-], to cook, prepare by cooking, bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat: cena ei coquebatur, N.: cibaria, L.: coctus cibus, S.: venena, L.: aere cavo, O.: liba in foro, O.—To burn, parch, bake, dry up: glaebas solibus, V.: flumina, V.: obsonia (i. e. putrefacite), H.: cruor coquitur veneno, O.—To ripen, make mature: mitis vindemia, V.: poma cocta. — To digest: cibus confectus iam coctusque.— To prepare by fire: Telum solidum robore cocto, firedried, V.: rastra, to forge, Iu.—Fig., to elaborate, think out, mature, plan: consilia secreto, L.: bellum, L. — To vex, harass, disquiet, disturb: quae (cura) nunc te coquit, Enn. ap. C.: quam irae coquebant, V.
    * * *
    coquere, coxi, coctus V TRANS
    cook; boil, fry, bake; burn, parch (sun); stir up; ripen, mature (plot); digest

    Latin-English dictionary > coquō

  • 6 coctum

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coctum

  • 7 coquo

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coquo

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»